โรคอัมพาต เป็นภาวะที่ส่งผลกระทบต่อระบบประสาทและการทำงานของร่างกาย ทำให้เกิดการสูญเสียความสามารถในการเคลื่อนไหวหรือการรับรู้ในบางส่วนของร่างกาย โดยอาจเกิดจากหลายสาเหตุ ซึ่งอัมพาตเกิดจากอะไรนั้นมีปัจจัยที่หลากหลาย เช่น การตีบตันของหลอดเลือดในสมอง การบาดเจ็บที่กระดูกสันหลัง หรือการติดเชื้อที่ส่งผลกระทบต่อระบบประสาท นอกจากนี้ยังสามารถเกิดจากโรคเรื้อรังอื่นๆ เช่น โรคเบาหวานหรือความดันโลหิตสูงที่ไม่ได้รับการควบคุมอย่างเหมาะสม
อัมพาตคืออะไร?
อัมพาตคืออาการที่เกิดจากการที่ร่างกายส่วนใดส่วนหนึ่งสูญเสียความสามารถในการเคลื่อนไหวหรือรับรู้ เนื่องจากปัญหาที่เกิดขึ้นกับระบบประสาท ซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การบาดเจ็บที่ไขสันหลัง โรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคประสาทอื่นๆ ที่ทำให้เกิดการหยุดชะงักในสัญญาณจากสมองไปยังร่างกายส่วนต่างๆ
อาการอัมพาตนั้นมีลักษณะที่สามารถแบ่งออกได้หลายประเภทขึ้นอยู่กับความรุนแรงและตำแหน่งที่ได้รับผลกระทบ เช่น อัมพาตครึ่งซีก หรือ อัมพาตที่เกิดขึ้นในบางส่วนของร่างกาย โดยสามารถแบ่งความแตกต่างระหว่างอัมพาต และ อัมพฤกษ์ ได้ดังนี้
- อัมพาต (Paralysis) คือ อาการที่ร่างกายสูญเสียการเคลื่อนไหวและความรู้สึกในบางส่วนของร่างกายไปอย่างถาวร ซึ่งมักเกิดจากการบาดเจ็บที่ไขสันหลังหรือสมอง ทำให้ไม่สามารถส่งสัญญาณการเคลื่อนไหวไปยังร่างกายได้
- อัมพฤกษ์ (Hemiplegia) คือ อาการที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายส่วนหนึ่งของร่างกาย (มักจะเป็นข้างหนึ่ง) สูญเสียการเคลื่อนไหว ซึ่งมักเกิดจากภาวะที่เกี่ยวข้องกับโรคหลอดเลือดสมองหรือการบาดเจ็บที่สมอง โดยอัมพฤกษ์มักเกิดกับการทำงานของสมองด้านหนึ่งที่ถูกกระทบ ส่งผลให้มีความบกพร่องในการควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกายข้างหนึ่ง
อัมพาตเกิดจากสาเหตุใดได้บ้าง?
อัมพาตเกิดจากการที่ระบบประสาทส่วนกลางหรือไขสันหลังได้รับความเสียหายจนไม่สามารถส่งสัญญาณจากสมองไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกายได้อย่างปกติ ส่งผลให้เกิดการสูญเสียการเคลื่อนไหวหรือความรู้สึกในบางส่วนของร่างกาย อัมพาตสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น
- การบาดเจ็บที่ไขสันหลัง : การเกิดอุบัติเหตุหรืออาการบาดเจ็บที่ไขสันหลังทำให้เส้นประสาทไม่สามารถส่งสัญญาณได้ อาจทำให้เกิดอัมพาตในส่วนของร่างกายที่อยู่ต่ำกว่าจุดที่ได้รับบาดเจ็บ
- โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) : เมื่อหลอดเลือดในสมองเกิดการตีบหรือแตก จะทำให้เลือดไม่สามารถไหลไปเลี้ยงสมองได้ ส่งผลให้สมองขาดออกซิเจนและเซลล์สมองบางส่วนเสียหาย ซึ่งอาจทำให้เกิดอัมพาตในบางส่วนของร่างกาย
- โรคที่มีผลกระทบต่อระบบประสาท : โรคต่าง ๆ เช่น โรคปลอกประสาทเสื่อม, โรคเบาหวานที่ทำให้เส้นประสาทถูกทำลาย หรือโรคที่ทำให้การทำงานของระบบประสาทบกพร่อง อาจทำให้เกิดอัมพาตหรืออาการอัมพฤกษ์ได้
- การติดเชื้อหรือการอักเสบ : การติดเชื้อในระบบประสาท เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ หรือโรคที่เกี่ยวกับการอักเสบของไขสันหลังสามารถทำให้เกิดอัมพาตได้
การอัมพาตเกิดจากความเสียหายที่เกิดขึ้นในระบบประสาทซึ่งส่งผลให้การควบคุมการเคลื่อนไหวในร่างกายไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ทำให้ผู้ป่วยสูญเสียความสามารถในการเคลื่อนไหวในบางส่วนของร่างกาย
อาการของอัมพาตมีอะไรบ้าง?
ผู้ป่วยอัมพาตจะมีอาการที่เกิดจากการสูญเสียการเคลื่อนไหวหรือความรู้สึกในบางส่วนของร่างกาย เนื่องจากการบาดเจ็บหรือโรคที่ส่งผลต่อระบบประสาทส่วนกลางหรือไขสันหลัง อาการของอัมพาตมีดังนี้
- สูญเสียการเคลื่อนไหวในบางส่วนของร่างกาย
- ไม่มีความรู้สึกในบริเวณที่ได้รับผลกระทบ
- กล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือไม่มีพลังในการเคลื่อนไหว
- การเสียสมดุลหรือมีอาการเดินลำบาก
- มีปัญหาในการพูดหรือการกลืนอาหาร
รักษาโรคอัมพาตด้วยวิธีใดได้บ้าง?
การรักษาอัมพาตมีเป้าหมายเพื่อช่วยฟื้นฟูการทำงานของร่างกายและปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย แม้ว่าจะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ในบางกรณี แต่การรักษาที่เหมาะสมสามารถช่วยให้ผู้ป่วยมีความสามารถในการเคลื่อนไหวและใช้ชีวิตได้มากขึ้น โดยวิธีการรักษามีดังนี้
- การฟื้นฟูร่างกายด้วยกายภาพบำบัด เพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและช่วยให้การเคลื่อนไหวดีขึ้น
- การใช้ยาและการรักษาทางการแพทย์ เพื่อบรรเทาอาการปวดหรืออักเสบ รวมถึงการรักษาภาวะที่มีผลต่อระบบประสาท
- การผ่าตัดในบางกรณี เช่น การรักษาอาการที่เกิดจากการบาดเจ็บที่ไขสันหลัง หรือการขยายหลอดเลือดสมองเพื่อป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมองซ้ำ
อัมพาต โรคที่เกิดจากระบบประสาท
อัมพาต คือ อาการที่เกิดจากความเสียหายของระบบประสาทส่วนกลางหรือไขสันหลัง ทำให้ผู้ป่วยสูญเสียการเคลื่อนไหวหรือความรู้สึกในบางส่วนของร่างกาย สาเหตุของอัมพาตอาจเกิดจากการบาดเจ็บที่ไขสันหลัง โรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคที่มีผลกระทบต่อระบบประสาท เช่น โรคปลอกประสาทเสื่อม การรักษาอัมพาตมักประกอบด้วยการฟื้นฟูร่างกายผ่านการกายภาพบำบัด การใช้ยา หรือการผ่าตัดในบางกรณี โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มความสามารถในการเคลื่อนไหวและปรับปรุงคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย