อาการไข้ที่เกิดขึ้นได้บ่อย โดยเฉพาะช่วงที่อาการเปลี่ยนแปลงเดี๋ยวร้อนเดี๋ยวหนาว หรือยิ่งช่วงที่เข้าฤดูฝนก็เป็นอีกหนึ่งต้นเหตุของอาการป่วยไข้ ในบางครั้งที่รู้สึกว่าตนเองเริ่มเป็นไข้อ่อน ๆ พอที่จะดูแลตัวเองได้ และสำหรับคนที่ต้องดูแลคนเป็นไข้ที่ไม่อยากไปถึงโรงพยาบาล สามารถหาวิธีลดไข้ที่จะช่วยให้อาการดีขึ้น
วิธีลดไข้ที่ถูกต้องอย่างวิธีการเช็ดตัวจะสามารถลดอุณหภูมิร่างกายให้เย็นลง ถือว่าเป็นขั้นตอนที่สำคัญนอกเหนือจากการกินยาลดไข้ ช่วยให้เกิดการถ่ายเทความร้อนจากร่างกาย แต่ทั้งนี้ต้องทำให้ถูกวิธี ไม่งั้นอาจเกิดอาการชักจากภาวะไข้สูงขึ้นมาได้
บทความนี้จะมาแนะนำวิธีลดไข้อย่างถูกวิธี ไม่ว่าจะเด็กหรือผู้ใหญ่สามารถนำไปใช้ดูแลตนเองและดูแลคนอื่นได้อย่างแน่นอน
วิธีลดไข้ด้วยการเช็ดตัว
วิธีเช็ดตัวลดไข้เป็นวิธีเบื้องต้นแรก ๆ ที่คนเรามักคำนึงถึงและทำเพื่อลดอุณหภูมิร่างกายที่สูงกว่า 37.5 องศาเซลเซียสเป็นต้นไป วิธีลดไข้ด้วยการเช็ดตัวยังป้องกันอาการชักในเด็กเล็กได้อีกด้วย
วิธีเช็ดตัวเริ่มจากการเตรียมอุปกรณ์เช็ดตัวประกอบด้วย กะละมังสำหรับใส่น้ำเป็นน้ำอุณหภูมิห้องหรือน้ำอุ่น ผ้าเช็ดตัวผืนเล็กและใหญ่ตามความเหมาะสม ควรมีปรอทวัดไข้ เมื่อเตรียมอุปกรณ์ครบแล้วเมื่อเช็ดตัวเสร็จอย่าลืมจับเวลาหลังจากเช็ดตัว 30 นาทีและทำการวัดอุณหภูมิว่าไข้ลดลงหรือไม่
วิธีลดไข้ด้วยการเช็ดตัวยังไงให้ถูกต้อง สามารถทำตามขั้นตอน ดังนี้
- ควบคุมอุณหภูมิในห้อง ถ้าเครื่องปรับอากาศเปิดอยู่ ควรปิดก่อนและให้แน่ใจว่าอุณหภูมิห้องไม่เย็นเกินไป เพราะจะทำให้มีอาการหนาวสั่นได้
- ปลดหรือถอดเสื้อผ้าออก หรือให้ผู้ที่เป็นไข้สวมเสื้อผ้าที่ไม่หนาเกินไป
- ใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำอุ่นบิดหมาด เริ่มเช็ดบริเวณใบหน้า แขน ขา เช็ดย้อนรูขุมขนจากปลายมือปลายเท้าเข้าสู่ลำตัว เริ่มจากลำตัวด้านหน้าและไปด้านหลังและพักไว้ที่หน้าผากและศีรษะ ซอกคอ ซอกรักแร้เพื่อระบายความร้อนออก
- เช็ดตัวให้แห้ง สวมใส่เสื้อผ้าบาง และนำปรอทมาวัดไข้ หากทำซ้ำแล้วไม่ดีขึ้นควรรีบไปพบแพทย์
วิธีลดไข้ด้วยยาพาราเซตามอล
ยาพาราเซตามอล (Paracetamol) นอกจากจะเป็นยาที่มีสรรพคุณแก้ปวดแล้วยังเป็นยาที่ใช้ในการลดไข้ เพราะว่ายาพาราเซตามอลมีความปลอดภัยสูงทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ วิธีลดไข้ด้วยยาลดไข้พาราเซตามอลก็เป็นอีกหนึ่งวิธีเบื้องต้นสำหรับบรรเทาอาการไข้ได้ผลจริง
วิธีลดไข้ด้วยการกินยาพาราเซตามอล เมื่อประเมินแล้วว่าอาการไข้ไม่รุนแรงมากนัก สามารถกินยาลดไข้ได้ด้วยตนเองโดยไม่ต้องไปโรงพยาบาลพบแพทย์ โดยวิธีทำให้ไข้ลดลงเบื้องต้น ควรกินยาพาราเซตามอลเว้นระยะเวลาอย่างน้อย 4-6 ชั่วโมง ไม่เกิน 4,000 มิลลิกรัม (4 กรัม) ต่อวัน
หากไข้ไม่ลดลงภายใน 3 วันควรไปพบแพทย์ เนื่องจากอาจเป็นอาการของโรคอื่นที่จำเป็นต้องการการรักษาหรือการวินิจฉัยเพิ่มเติม
วิธีลดไข้ในเด็กต่างจากผู้ใหญ่หรือไม่?
แน่นอนว่ามีบางประการที่วิธีลดไข้ของในเด็กและวิธีลดไข้ตัวร้อนผู้ใหญ่จะแตกต่างกัน เนื่องจากการดูแลเด็กที่มีไข้ต้องทำอย่างระมัดระวัง หากเกิดไข้สูงก็อาจมีอาการชักได้ หรือในผู้ใหญ่หากมีวิธีการลดไข้ที่ผิดวิธีอาจทำให้เกิดอาการอื่นแทรกซ้อนได้
วิธีลดไข้ในเด็ก
วิธีลดไข้เด็กต้องอาศัยความระมัดระวังและใส่ใจมากกว่าปกติ ยิ่งถ้าเป็นเด็กทารกคุณพ่อคุณแม่ต้องคอยเฝ้าดูอาการอย่างต่อเนื่องว่าอาการไข้ทุเลาลงหรือไม่ สำหรับวิธีลดไข้ในเด็กสามารถทำได้ตามขั้นตอนด้านล่าง
- กินยาลดไข้ชนิดน้ำหรือเม็ด โดยให้คำนวณตามน้ำหนักของเด็ก ดูได้จากคำแนะนำข้างบรรจุภัณฑ์ของยาทุกครั้ง
- เช็ดตัวเพื่อลดไข้ สำหรับวิธีเช็ดตัวเด็กเหมือนวิธีทั่วไปคือให้เช็ดตามบริเวณข้อพับต่างๆ รักแร้ ซอกคอ ขาหนีบ และพักผ้าไว้บริเวณหน้าผาก เช็ดย้อนรูขุมขน
- ดื่มน้ำให้มาก เพราะน้ำจะช่วยให้ร่างกายเย็นลงได้ ทำให้ร่างกายฟื้นคืนได้เร็ว
- สวมใส่เสื้อผ้าบาง ๆ ที่สบาย สามารถถ่ายเทอุณหภูมิร่างกายได้ดี
วิธีลดไข้ในผู้ใหญ่
เมื่อมีอาการตัวร้อน เป็นไข้ ไม่สบายเนื้อสบายตัว หรืออุณหภูมิร่างกายปกติ แต่ตัวร้อน ท่านสามารถทำตามวิธีลดไข้ในผู้ใหญ่เบื้องต้นที่ถูกต้องตามขั้นตอนต่อไปนี้
- รับประทานยาลดไข้ ยาพาราเซตามอล เลือกขนาดของยาตามน้ำหนักตัว โดยยายาพาราเซตามอล ขนาด 500 มิลลิกรัน้ำหนัก 33-50 กิโลกรัม ทานครั้งละ 1 เม็ด, น้ำหนัก 51-67 กิโลกรัม ทานครั้งละ 1 เม็ดครึ่ง, น้ำหนัก 67 กิโลกรัมขึ้นไปทานครั้งละ 2 เม็ด
- เช็ดตัวลดไข้ เป็นวิธีการลดไข้ที่สามารถทำได้ไม่ว่าจะเด็ก ผู้ใหญ่ เมื่อสังเกตว่าอุณหภูมิร่างกายสูงผิดปกติ ควรเช็ดตัวซ้ำ ๆ เพื่อให้ร่างกายเย็นขึ้น
- ดื่มน้ำเยอะ ๆ เพื่อช่วยให้อุณหภูมิร่างกายเย็นลง เพิ่มความชุ่มชื้น และป้องกันการเกิดภาวะขาดน้ำ
- พักผ่อนเพียงพอ เพื่อให้ร่างกายสามารถฟื้นตัวไวขึ้น
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับวิธีลดไข้
วิธีลดไข้ด้วยการเช็ดตัวควรทำบ่อยได้แค่ไหน?
มีไข้ คือ เมื่อมีอุณหภูมิร่างกายสูงกว่า 37.5 องศาเซลเซียสเป็นต้นไป เพราะฉะนั้นวิธีลดไข้ด้วยการเช็ดตัวเพื่อลดไข้สามารถทำบ่อยได้ตามความต้องการของผู้ป่วย เช็ดตัวลดไข้ควรทำต่อครั้งประมาณ 30 นาที จากนั้นต้องเปลี่ยนน้ำอุ่นที่ใช้เช็ด และเช็ดตัวให้แห้งประมาณ 15 นาที ใช้ปรอทวัดซ้ำ หรือจนกว่าอุณหภูมิร่างกายปกติ
การอาบน้ำเป็นวิธีลดไข้หรือไม่?
หากมีไข้อ่อน ๆ การอาบน้ำเป็นหนึ่งในวิธีที่ใช้เพื่อลดไข้ได้สำหรับผู้ใหญ่และควรเป็นน้ำอุ่น ๆ ไม่ใช่น้ำเย็น แต่ถ้ามีไข้สูงและมีอาการหนาวสั่นร่วมด้วย ไม่ควรอาบน้ำ เนื่องจากน้ำจะทำให้รูขุมขนปิด ร่างกายระบายความร้อนไม่ได้ ฉะนั้นจึงแนะนำให้เช็ดตัวเป็นวิธีลดไข้สูงดีกว่า
สรุปวิธีลดไข้
การดูแลตนเองอย่างถูกวิธีเมื่อมีอาการป่วยไข้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่จะช่วยให้ร่างกายฟื้นคืนสู่สภาวะปกติได้เร็ว วิธีลดไข้โดยเริ่มจากวิธีการเช็ดตัวลดไข้ และกินยาลดไข้เป็นเรื่องที่ควรปฏิบัติตั้งแต่เริ่มมีไข้อ่อน ๆ เพื่อให้อาการไข้ทุเลาลง นอกจากนี้ การนอนพักผ่อนที่เพียงพอและดื่มน้ำให้มากเป็นวิธีที่ดีในการป้องกันการขาดน้ำที่อาจเกิดขึ้นเมื่อมีไข้